Abstract Artist Christeas Athens 2004 Cultural Olympiad
Christeas’ art show was sponsored by the Ministry of Progress and National Department of Tourism – over 125 paintings and wall sculptures were exhibited at the old Airport Elliniko
Ο διεθνής Γρηγόρης Χρηστέας στο χώρο του πρώην Ανατολικού Αεροδρομίου Ελληνικού
Γράφει ο Λεόντειος Πετμεζας
Εγκαινιάζεται, την Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου 2004, στις 8μ.μ., η νέα έκθεση “Το Ελληνικό πνεύμα και ελευθερία” του διεθνώς καταξιωμένου καλλιτέχνη Γρηγόρη Χρηστέας, που τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Ανάπτυξης και του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, ο πρόεδρος του οποίου, κ. Νίκος Δημάδης, θα παραστεί στην τελετή, που θα γίνει στο παλιό αερολιμένα του Ελληνικού, στην λεωφόρο Βουλιαγμένης.
Η ύψιστη τέχνη του εμπνευσμένου δημιουργού, τιμά μ’αυτην την εξαίρετη εικαστική κατάθεση μια ομάδα μαχητών της ελευθερίας, που βοήθησαν στην ανατροπή της δικτατορίας στην Ελλάδα.
Προς τιμήν άλλωστε, της ομάδας, ο Χρηστεας δώρισε 12.000 λιθογραφίες σε φιλανθρωπικά ιδρύματα σ,ολο τον κόσμο, μέσω του Ιντερνετ. Η αισθαντική, μινιμαλιστικη και εννοιακη απόδοση με την τεχνική του απστρακτιβ αποτυπώνει στην εικαστική εργασία του Χρηστέας, μηνύματα, ενδόμυχες σκέψεις της ψυχής, εμπειρίες, συναισθήματα και εντυπώσεις που αξίζει τον κόπο να γίνουν δώρημα στη συνείδηση του κάθε θεατή, του κάθε Έλληνα.
Σαράντα και πλέον χρόνια, διαθέτει αναμφίβολα μια σφραγίδα δωρεάς που με ιδιαίτερη μαγεία ανασυνθέτει αντικείμενα πρωτοποριακά, που επισημαίνουν αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα. Η εμφανιζόμενη καθημερινή πραγματικότητα, ακολουθώντας την άμεση εικόνα γραφής, φέρνει κοντά τους μυημένους θεατές στην ενδοχώρα των αποκαλύψεων. Είναι η περιοχή όπου αποδεσμεύονται νοήματα, ενδοτροπικες ισορροπίες και εκτελούνται διαδρομές συνειδητοποιήσεις που προβάλλουν ανεξίτηλα την καθολική θέαση ενός μεταμορφωσιγενούς σε οντότητα και ανθεκτικότητα πολιτικού στοιχείου. Γιατί, η τέχνη του Χρηστέα είναι άμεσα πολιτική, ειδικά σ’αυτη την τελευταία παρουσίαση. Αποθησαυρίζει, όμως, ο ίδιος σκόπιμα την πολιτικότητα και την οριοθετεί ευθύβολα και ευπρόσδεκτα, στα πλαίσια ενός ευπρεπούς επικοινωνιακού διαλόγου. Ωστόσο, τολμά μια αέναη υπέρβαση στη δομή της εικαστικής γλώσσας που η διαπραγμάτευση της αναθεωρεί ταυτόχρονα τον προσδιορισμό στα περιεχόμενα. Υποδεικνύει έντεχνα ένα άμεσο προβληματισμό συνθετότερο από κάθε προηγούμενη έμπνευση που διαθέτει μια επεξεργασμένη εμβάθυνση και μια λειτουργική συνοχή στην ανάπτυξη.
Μέσα από την λάμψη της αυτοαποκαλυψης ο Χρηστέας κινείται ανάμεσα σε φόρμες – μορφές με ενάργεια και εκφραστικότητα, θέτοντας τα χρώματα συνοδοιπόρους στον μετασχηματιστικό μηχανισμό που εκπέμπει ο πλούσιος ψυχισμός και ο συναισθηματικός του πλούτος. Στέκεται ευλαβικά απέναντι στο στέγαστρο των βιωμάτων, των αναμνήσεων, των αγώνων, με ραφιναρισμένη μνήμη, απέναντι στη θαλπωρή που διάχυτα ξεχύνεται, υποβάλλοντας μια μυστηριακή πλέον μεταφυσική εγκαρτέρηση. Ο χώρος φιλοξενίας των αφηρημένων θεμάτων, διαθέτοντας οπτική υπόσταση, προσλαμβάνει, βαθμιαία και σταδιακά, συνδυασμούς που παραπέμπουν στην κλασσική αναγεννησιακή προσπέλαση της αισθαντικής ακτινοβολίας. Η αδρότητα της γραφής του Χρηστέας, αναφορικά με το παρελθόν, το παρόν, το αύριο, φέρνει την λύτρωση και την κάθαρση, την μέθεξη και την αληθινή ογκοπλαστικη απεικόνιση, με αυστηρότητα γεωμετρική. Αποκαθηλώνει τον λυρισμό, καλλιεργεί την ρεαλιστική σύμβαση και σίγουρα τονίζει την κατακόρυφη δυναμική, διαγώνια διάσταση ενατένισης ως ένδειξη εξόδου και ταυτόχρονα φυγής. Τα αναπεπταμένα πεδία από το ονειρικό οραματικο πεδίο του καλλιτέχνη, διόλου αινιγματικά, προδιαθέτουν για την συντήρηση της υπόθεσης του εφικτού. Οι φωτοσκιάσεις, στην προκειμένη περίπτωση, παρουσιάζονται αναγωγικές, πολυσημειακες και διφορούμενες.
Η Θεματολογία του Χρηστέας ζωντανεύει πυλώνες διέλευσης στο χρώμα, που συστρατευονται με δρόμους μνημειώδεις, ιστορικούς, αντιμιλιταριστικούς και, τελικά, αγωνιστικούς. Επαναφέρουν σε μας τους θεατές αιτήματα υπαρξιακής αγωνίας με έντονη την παρουσία της συναισθηματικής εμπλοκής. Αντικρίζουμε βαθυμετρικές ζητήσεις της πρώιμης μνήμης που, ευρισκόμενη σ’ενα ελεγειακό τοπίο διευθέτησης, δέχεται το απόκοσμο φως από το μεσουράνημα του ήλιου της δικαιοσύνης, από εστίες εκπηγασης που επιμηκύνονται αναλαμβάνοντας κυρίαρχο ρόλο και σημασιολογικό μέγεθος. Ο αγωνιστής της Δημοκρατίας, Γρηγόρης Χρηστέας, μας καλεί σ’ενα συμπόσιο διάλογου, εντάσεων, διαβαθμίσεων, προσδιορισμών, αποκλίσεων, υποδορειου ανασχηματισμού, επιδιώξεων, ενδογενών ισορροπιών και εσωτερικής αναφοράς. Συγκεκριμένοι πίνακες της έκθεσης του είναι προσωπικά αφιερωμένοι και ορισμένοι εξ αυτών φέρουν το όνομα κάθε ενεργού αγωνιστή. Δένοντας την τέχνη με την πολιτική, ο Γρηγόρης Χρηστεας, πέρα από τα προσχήματα των όψεων του ορατού, προχωρά στη μεταφυσική γαλήνη που ξεπερνά την ουτοπία, που περιθάλπει το μοιραίο και το τυχαίο που, μέσα από το έωλο εικονισμό, εκθέτει το εξουσιαστικό φως, αναβαθμίζοντας και ανασημασιοδοτωντας αντιστοιχίες, συνειρμούς και χειρονομίες του στιγμιαίου, που γίνεται στοχαστικός ορίζοντας και εμψύχωση.
Ο Λεόντειος Πετμεζας είναι Ιστορικός Τέχνης – Επιμελητής Εκθέσεων.